Thiên Nhai Chiết Bút (Thơ, Họa và Chuyển Ngữ)

19/01/2017 | Chuyên mục: THƠ . 5659 Lượt xem

thiennhaichietbut

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Thiên Nhai Chiết Bút

(Bài thơ Đường Luật “thất ngôn bát thập cú” này, dành để trân tặng, quý tặng chư vị đạo hữu, thân hữu, thi hữu, văn hữu, bằng hữu… như một lời tri tạ, bỏ bút trước khi ẩn tích – từ ngày 16, tháng giêng, Đinh Dậu,  2017 đến ngày 16, tháng giêng, Canh Tý, 2020)

Hai lần “nhập thất” ở hai nơi
Một ở làng quê, một núi đồi
Đúng hẹn lại lên, ba tuế nữa
Đến kỳ phải ẩn, bảy tư rồi
Bệnh, già, thần chết không tha mạng!
Danh, lợi, ông câu chẳng chán mồi?
Bao tủ sách, kinh, không đọc nữa
Mấy gùi bút, giấy, quẳng đi thôi

Nhục vinh, chèo quẫy, tay run mỏi
Phải trái, nghĩ lung, óc rối bời
Lá trúc qua sông, câu chữ đắm!
Bè lau vượt biển, tứ từ trôi!
Cửa mây, khoá mãi, mây ngăn chướng
Động đá, khép hoài, đá hoá vôi!
Gắng đọc con tâm, không luỵ nghĩa
Cố tìm cái thực, chẳng mê lời

Năm canh, niệm giác, xem dê, khỉ
Sáu khắc, tỉnh không, ngắm tiết, thời
Thiền toạ tê chân, đau chớ ráng!
Kinh hành mỏi cẳng, mệt bèn ngơi!
Tự do chốc lát, miền trong trẻo
Giải thoát khắc giây, cõi rạng ngời
Cho chú lằn nâu, ti kẹo, bánh
Tặng đàn kiến đỏ, chút cơm, xôi

Mắt nghe, rõ rệt, làn mi động
Tai thấy, mơ hồ, hạt móc rơi
Tham vọng trong ngoài, đều lặng tiếng
Mê cuồng đây đó, thảy im hơi
Rừng “tư”, khám phá, “lòi” ma, quỷ
Núi “hoặc”, điều nghiên, “chộ” ngợm, người
Luống thẹn tròn đầu, dây tóc bẩn
Ngùi thương vuông áo, lấm thân hôi

Xênh xang xe ngựa, tham càng đắm
Hý hửng sang giàu, dục chẳng vơi
Đã sợ gieo nhân, ươm giống loại?
Còn lo thọ quả, cấy mầm phôi?
Vài giây thả rỗng, nhàn thơ thới
Bao kiếp bíu vin, mỏi rã rời
Ngọ nguậy kiến tri, “đùn mối gặm!”
Lắc lư trí tưởng, “gãy dầm bơi!”

Non sâu, ví lạm, tình sâu ẩn
Mắt trắng, như dường, nghĩa trắng phơi
Đá sỏi, chông gai – tâm cấy hạt
Khổ đau, phiền chướng – tuệ vươn chồi
Ngu nhân, cam chịu thân nhồng, sẻ
Hiền giả, ngùi thương kiếp kiến, ruồi
Mịt mịt, “si” um, mờ thế địa
Rần rần, “hận” cháy, nóng trần khơi

Suy lòng, hạnh nguyện, gìn y bát
Nghĩ bụng, công phu, giữ giống nòi
Nhân lý, chân cùm, đau cổ cẳng
Nghĩa tình, lệ chảy, xót con ngươi
Đâu vui, đâu khổ nên rành rẽ
Chỗ nợ, chỗ duyên phải rạch ròi
Chân dẫm than hồng, ghê lửa bỏng
Tay thò chão nóng, khiếp dầu sôi

Dẫu hay, thế sự luôn thay đổi
Vẫn biết, nhân tâm mãi chuyển dời
Được mất, lo âu, còn thấm thía?
Hơn thua, sợ hãi, đã ngoai nguôi?
Hang mây, gió vẹt lời huyên sáo
Vách đá, trăng dòm miệng đãi bôi
Nên nhớ, xuất gia, thuyền lướt ngược
Chớ quên, tại thế, nước về xuôi

Tháng ngày, ăn uống, mùi chay lạt
Hôm sớm, xả buông, vị mặn mòi
Ác dục chích châm, tiêm mấy nẻo
Độc sân cắn mổ, nhiễm bao đời
Ranh ma, xảo quyệt – tinh chồn cáo
Dõng lực, kiêu hùng – tính hổ voi
Bậc trí nhẹ vui, duyên dứt áo
Kẻ ngu, nặng khổ, nghiệp nằm nôi

Khung xanh, vén khói, trăng cười mỉm
Nước đục, tháo lừ, cá giỡn chơi!
Lưới nhện dày, thưa, trùm đã chặt?
Sợi hồng tơ, mảnh, buộc còn lơi?
Thênh thang giải thoát, lìa tham giận
Bát ngát tự do, đọ biển trời
“Đọc sách” ba năm, ta “diện bích”
Sát-na, mỗi mới, mới tinh khôi!

Ngoạ Tùng Am, Đông 2016
Tỳ-khưu Giới Đức
(Minh Đức Triều Tâm Ảnh)

 

Những Bài Thơ Hoạ:

1- Nhà Thơ Nguyễn

Như Lai thường trụ khắp nơi nơi
Sơn Thượng phong quang núi tiếp đồi
Khách tục hốt nhiên chân đứng lặng
Mộng trần phút bỗng dạ tan rồi
Tâm hành tinh tấn, cung trời mở
Danh lợi phù du, cửa ngục mồi
Nhớ vị Lão Tăng trên gác sách
Thương đời, hóa đạo, nức xao thôi.

Pháp âm vi diệu xua mê đắm
Thiền tuệ quang minh giải rối bời
Có lúc chơi vơi đầu núi dựng
Nào khi lãng đãng ngược dòng trôi
Then cài mở lối, rêu xanh biếc
Gậy trúc băng triền, đá trắng vôi
Đổi áo bốn mùa trời chẳng nói
Niêm hoa một thoáng, Phật im lời.

Trang Sinh hóa bướm, chơi bao mộng
Phật Ấn trì tâm, tụng mấy thời
Sắc áo trắng pha, vui biếng nghỉ
Lòng nhân hiển nguyệt, mệt quên ngơi
Trăm hồng muôn tía, hương xuân ngát
Vạn quyển ngàn kinh, ánh tuệ ngời
Thư pháp, điệu vần tươi khiết nhã
Thơ văn, câu chữ đẹp xa xôi.

Lung linh nắng sớm, gương vàng chiếu
Lấp lánh áng chiều, ráng ngọc rơi
Phẩm phục trang nghiêm, cây tỏa lọng
Hương trầm nghi ngút, đá dâng hơi
Cửa từ gạn sạch tâm muôn chúng
Nẻo đạo khơi trang ý vạn người
Một niệm từ bi xua uế chướng
Đôi dòng hỷ xả bạt tà hôi

Khe sâu cuộn nước, trăng đầy ắp
Núi biếc khơi nguồn, mạch chẳng vơi
Mưa pháp trùng trùng tuôn thiện lạc
Duyên lành lớp lớp trải thiền phôi
Vô minh, chung đỉnh tình ôm chặt
Ngu muội, quyền uy nghiệp chẳng rời
Vượt thoát trầm luân, ơn hóa độ
Thuyền qua bể khổ nhẹ nhàng bơi.

Buông màn tham dục ven sông xả
Rủ áo phù vinh trước dậu phơi
Ví trước ác tâm không trỉa hạt
Thì nay khổ nạn khó đâm chồi
Tử sinh chẳng lựa thân quyền quý
Lão bệnh đâu chê kiếp kiến ruồi
Mưu chước vô lương, bèo bến đục
Giàu sang bất nghĩa, bọt trùng khơi.

Đạo truyền Nam Bắc tròn nguyên giống
Sen vượt Đông Tây nối tiếp nòi
Lòng giúp quần sinh không nệ khó
Mắt nhìn cuộc thế giữ trong ngươi
Muôn nhà, một bát, duyên gieo kết
Vạn dặm, ba y, giới rạch ròi
Tâm thức, chẳng lo ma chướng quấy
Lương tri, nào bận hận thù sôi.

Mây trời lãng đãng xuân hằng tại
Non đạo uy nghi nếp chẳng dời
Suối biếc, thoáng nghe cung thánh thót
Cỏ thơm, thỏa thích thú khôn nguôi
Ô hay sương sớm an nhiên nhỉ
Cứ mặc đất trời tự xóa bôi
Giải thoát, đường lên chân vượt ngược
Luân hồi, lối xuống bánh quay xuôi.

Dương oai diệu võ, trò lang sói
Cúi mặt khom lưng, chước trắm mòi
Mạnh được, tàn hung từ vạn thuở
Yếu thua, khổ hận tự bao đời
Ung dung dép cỏ chơi Khe Hổ
Đủng đỉnh gậy thiền dạo suối Voi
Chẳng bận Thuấn Nghiêu, ba thước kiếm
Sá chi Đế Bá bốn tao nôi.

Sơn Phương, cõi Pháp mây lành hiện
“Diện bích”, am Thiền, trang sách chơi
Tùng trúc, duyên xưa, nghiêng bóng lả
Mai lan, bạn cũ, soải cành lơi.
“Tại Tại Minh Đức” tâm như biển
“Hựu Nhật Nhật Tân” tuệ vút trời
Đinh Dậu, chúc Ngài vô lượng thọ
Phúc Xuân Canh Tý đẹp nguyên khôi.

(Gác Khuê Văn, xuân 2017)

 

2- Nhà Thơ Nguyệt Đình

Vào thơ:

Loay hoay mượn ý ươm lời
Nương vần mây tía thế thời vi vo
Thưa ngài hay dở xá cho
Sá gì cái vạc, cái cò ven đe
Ngược xuôi rồi cũng bay về
Đậu trên cành trúc bốn bề gió xao!

 

Bao lần đi lại ở bao nơi
Lúc ở vườn quê lúc đỉnh đồi
Không hẹn vẫn lên dăm bảy nữa
Cổ lai đã đạt thọ thiên rồi
Thu đông đảo lộn ai xa được
Xuân hạ vần xoay cá vướng mồi
Kinh sử nghìn trang ừ xếp lại
Ngòi lông cán trúc quẳng đi thôi!

Thung dung chèo quế tay chưa mỏi
Sổ dọc tung ngang chữ rối bời
Dựng đá đề thơ, lời đăm đắm
Kết bè vượt cạn, ý từ trôi
Then mây sài cửa mây thành khói
Vách đá đề bi, đá cũng vôi
Phất một nét tâm đà lọn ý
Phóng thêm chữ nhẫn ổn an lời

Vầng ô giữa biển, ồ hươu vượn
Ác lặn đầu non, gẫm thế thời
Tĩnh tọa bồ đoàn, ngồi thoả sức
Mỏi chân cao lĩnh, mệt nằm ngơi
Tự do hô hoán trời xanh ngắt
Nỗ lực hoan hô đất sáng ngời
Cho trẻ mầm non vài chiếc kẹo
Tặng người lão hạng nắm cơm xôi

Bít tai quên quách cơn mưa lũ
Che mắt chi màng hạt móc rơi
Dục vọng trong ngoài đều tăng bậc
Trung hòa trên dưới phải dành hơi
Rừng xưa phá sạch, lòi đuôi chuột
Núi cũ khơi đào, lộ mặt dơi
Luống cuống công cầu bao tuế nguyệt
Suy cùng không, sắc thế thì thôi!

Ào ào xe ngựa qua đường tắt
Rớt xuống ao bùn đục chẳng vơi
Đã trót tay chàm không rửa sạch
Đâu còn mặt phấn để bôi vôi?
Buồn tình, vịnh cảnh vài ba khổ
Mực cạn, ngòi cong bút rã rời
Bên chạn đồ ăn đùn ổ mối
Đầu hè gác xép tổ phân dơi!

Núi cao đã chọn, tình cao ẩn
Tóc bạc như dường, bụi phấn phơi
Xẻ đá, vạch gai, ươm cội đức
Tay chai, chân cứng, phước đơm chồi
Ngu nhân oang oác như diều, quạ
Trí giả phất trần đuổi bọ, ruồi
Mờ mịt tối om, mờ địa trục
Ầm ầm nước bạc, loáng dòng khơi

Khoanh tay một niệm tròn bình bát
Mở hạnh công lao giúp giống nòi
Chân lý lùng bùng, tai lãng lãng
Nghĩa nhân loạng choạng, mỏi con ngươi
Giàu sang, bần bạc hai đường rẽ
Ấm lạnh, sầu u chẳng rạch ròi
Dẫm ngọn lửa hồng, chân đã phỏng
Sờ nồi nước nóng, sợ đang sôi!

Đã hay sự thế vòng luân chuyển
Dẫu biết nhân tâm khúc đổi dời
Hơn thiệt, lo toan càng đậm nét
Sang hèn, mệt nhọc cũng pha phôi
Lồng son lếu láo lời con vẹt
Nội cỏ om sòm tiếng “cà lơi”
Khoác mảnh cà sa, bè thả ngược
Mang hài, đội mão nước trôi xuôi

Sớm hôm đạm bạc, đời dưa muối
Ngày tháng xa hoa, đĩa cạn mồi
Chân thiện, xem ra nào mấy kẻ?
Chánh tâm, ngó lại được bao người?
Láo lường, giảo hoạt bầy chồn, cáo
Trung hậu, chơn tình nết ngựa, voi
Nhẹ gót hiền nhân cơm với áo
Nặng lòng u muội thịt cùng xôi!

Cây cao bóng cả chim bay nhảy
Bể rộng sông dài cá lội bơi
“Thiên võng khôi khôi sơ bất lậu”
Chỉ hồng ràng buộc, chặt mà lơi
Thong dong dặm thẳm tàn sương khói
Đủng đỉnh đường cong giữa nước trời
Nhập thất kính ngài băm sáu tháng
Son đề phương trượng nét Nguyên Khôi!

(Cố đô Huế, 19.12.2015)

 

3- Nhà Thơ Nguyễn Phúc Vĩnh Thọ

Một thân nhập thế trải trăm nơi
Chẳng quản làng quê với núi đồi
Trót hẹn sông hồ dăm tuế nữa
Không mong góc phố mấy xuân rồi
Nghiệp duyên, bệnh, tử, rình đòi mạng
Nhân quả, lão, sinh, ẩn đợi thời
Nhập xuất công danh, chi nói nữa
Hành tàng thành bại, cũng im thôi.

Kỳ hoa mấy độ, thân, mòn mỏi
Dị thảo bao năm, cánh, rối bời
Dép cỏ không mong, e rằng đắm
Bè lau có đợi cũng đành trôi
Cửu niên diện bích, tâm quên chướng
Tam hạ mai danh, ý hóa vôi
Khán lục tàn đăng, đăng ngỡ lục
Nghinh phong cổ tháp, tháp quên lời.

Năm canh, chẳng vọng bao trò khỉ
Sáu khắc, lười nghe mấy tiếng dơi
Thường trụ, tâm không, không phải ráng
Vô vi, vi diệu, diệu quên ngơi
Đầu khe, chim vọng lời trong trẻo
Lòng suối, cá bơi bóng rạng ngời
Tay nương gậy trúc, không mòn bánh
Đầu đội mây trời, chẳng tốn xôi.

Mắt mờ không thấy, tâm không động
Tai lảng đành quên, lá thoảng rơi
Rằng vọng, rằng tham, thôi lặng tiếng
Dù mê, dù ngộ cũng im hơi
Phẩy tay ngăn chặn bao lời quỷ
Liếc mắt răn đe mấy mẹo người
Phú thế trót sinh, không nệ bẩn
Tăng bào đã chọn, quyết gìn hơi.

Phố phường xe ngựa, nhường ai đắm
Thâm cốc cùng sơn, niệm chẳng rời
Thì quả, thì nhân, ngàn vạn loại
Là duyên, là nghiệp, một mầm phôi
Sát-na thị ngạn, tâm thơ thới
Khổ hải hồi quang, ý rạng ngời
Giữ vững tâm trung không mọt gặm
Gìn cho ngoại mạo chẳng đua bơi.

Non sông đành thẹn, tình quy ẩn
Hồ hải ngùi cam, dạ trắng phơi
Cuốc đá, luồn khe, gieo thiện hạt
Phát hoang, chặn suối, ủ tâm chồi
Khách hiền lác đác thân sâu, sẻ
Kẻ trí lưa thưa kiếp kiến, ruồi
Chen chúc phồn hoa tràn thắng địa
Lẫy lừng son phấn khắp trùng khơi.

Mắt xanh, mòn mỏi trao y bát
Phận mỏng, bâng khuâng nợ giống nòi
Thế sự, tìm trâu đi mỏi cẳng
Hoang sơn, đợi bạn xót con ngươi
Trong vui thấy khổ, đâu rành rẽ
Trả nợ, gieo duyên, khó rạch ròi
Phù thế, chân trần, ghê lửa bỏng
Nại hà, đầu ngẩng, quản dầu sôi.

Dẫu cho tâm nguyện không thay đổi
Vẫn giữ chân như, chẳng chuyển dời
Ý ngoại ngôn hành, càng thấm thía
Công thành danh toại, sẽ nguôi ngoai
Am mây gậy trúc, quên đàn sáo
Vách đá chè khô, hết đãi bôi
Thân thế tại trần như nước ngược
Lợi danh thế thượng tựa bèo xuôi.

Tháng ngày bao quản, mùi chay lạt
Mưa nắng nề chi, vị mặn mòi
Thiện chúng gieo trồng đi vạn nẻo
Túc duyên gặt hái để bao đời
Thì xin xả bỏ lời chồn cáo
Thì nguyện huân tu kiếp hổ voi
Trí giả nghiệp còn xin dứt áo
Ngu nhân duyên đến thoát nằm nôi.

Mây tan mong gặp trăng cười mỉm
Nước nổi chờ tin cá lội bơi
Sóng lặng trời trong, buồm cánh chặt
Gió lên thuyền khởi, tiếng chèo lơi
Tang điền không nhiễm mùi sân hận
Thương hải còn lưu dấu đẹp tươi
Mây nở qua đêm màu ngọc bích
Vầng dương lại mới, lại tinh khôi.

(Huế, tháng 12, 2016)

 

4- Nhà Thơ Bến Trúc

Tiếng Chuông Bát Nhã

Thiền sư tiềm ẩn giữa muôn nơi
Chẳng quản phong sương chốn núi đồi
Xây dựng “Huyền Không” từ độ ấy
Điểm tô “Sơn Thượng” đã lâu rồi
Thời gian Phật độ: Tâm đa hạnh
Ngày tháng trời hành: Dạ thiểu mồi
Tùng bách non thiêng xao xuyến lạ
Trí người chuyển hoá mãi không thôi

Hoằng diệu Chân Sư dù mệt mỏi
Cơn mưa rừng: giá lạnh tơi bời
Con thuyền bát nhã thong dong nổi
Chiếc lá vô ưu lặng lẽ trôi
Với Thánh, hồng tâm, hồng vẽ ngọc
Mặc Ma, bạc phận, bạc như vôi!
Kinh thơ tải Đạo Vàng muôn hướng
Sơn Thượng chuông vang vọng thế… lời

Cõi thiền cảm hoá bầy ma quỷ
Lĩnh Thứu xưa nay vẫn hợp thời
Sáu khắc hành trình luôn bận rộn
Năm canh giấc mộng vẫn chưa ngơi
Y vàng chánh niệm, nhân tâm toả
Bát gỗ chân như, trí huệ ngời
Am Bụt đơn thuần… đôi dép cỏ
Đường đi hoằng pháp dẫu xa xôi

Khéo tạo Sơn Phương… đời cảm động
Lòng trời cũng luỵ… hạt mưa rơi
Cách xa vạn lý hương nồng độ
Gần gũi ngàn hoa nắng ấm hơi
Đã biết vô thường lòng dạ quỷ
Còn hay hữu bạn trí tâm người!
Từ bi đức độ, thân vô ngã
Nước mắt, mồ hôi chảy chẳng hôi

Vướng mùi tục luỵ càng say đắm
Thơ mộng: Lòng tham sẽ cạn vơi
Nghĩa cả kiên trì nên gắn bó
Tình đời chung thuỷ chẳng pha phôi
Khai quang cảnh đẹp không rời rã
Kết hợp đời vui khó rụng rời
Xin chớ vẩn vơ… thân nghiệt ngã
Khi chìm lĩm chới với tay bơi

Thương đời xót phận thân cao ẩn
Tâm vẫn chân như ý vẫn phơi
Lượm lặt Bồ Đề mong kết hạt
Góp gom trí huệ để đơm chồi
Lòng thiền xa xót: bầy ong bướm
Cõi tịch đau thương: lũ muỗi ruồi
Thơ hoạ đơn thuần lời mộc mạc
Nguyên Tiêu mong thấy ánh trăng khơi!

Chân không nào ngại bưng bình bát
Trang trải lòng thương giống nhớ nòi
Nông nỗi “nhân tình” chưn cóng cẳng
Oái ăm “thế thái” mắt triêu ngươi
Hiền nhân ưu ái nhìn tha thiết
Ác quái vu vơ chộ rẽ ròi
Vạn hạnh nguyện cầu dù kẻ chợ
Từ bi hành thiện nấu nung sôi

Đã biết luân phiên thời tiết đổi
Còn hay thế sự chuyển thay dời
Thanh bình vừa đến không còn ngại
Suy thịnh qua rồi cũng đã nguôi
Bát Nhã – từ bi nào phấn trét
Vô ưu hỷ xả chẳng vôi bôi
Xuất gia thân bụt: am mây biếc
Tùng bách sá gì gió ngược xuôi!

Ngày tháng qua loa dù mặn nhạt
Thân gầy buông xả mãi xa mòi
Cảnh tình bát ngát ngay đường lối
Tâm ý bao la thẳng nẻo đời
Nỏ ngại rừng sâu nanh vuốt cọp
E gì núi thẳm gối lưng voi
Quyết theo gót Phật là chơn chính
Lời Mẹ ru con… trong chiếc nôi

Dị thảo, kỳ hoa cười mủm mỉm
Hạc chầu, phụng múa dưới trăng chơi
Canh tàn bên suối mây tha thướt
Nắng xế trong chiều gió lả lơi
Ai vẽ non bồng ngời góc biển
Bức tranh thuỷ mặc rạng chân trời
Mong Sư thoả mãn tâm từ thiện
Nhập Thất tam niên khánh tiết khôi.

Huế, 2017
Đón xuân Đinh Dậu
Kính bút: Bến Trúc (Tôn Thất Tiếu)

 

5- Nhà Thơ Nguyên Giác Chuyển Ngữ Sang Tiếng Anh

THIÊN NHAI CHIẾT BÚT
Tỳ khưu Giới Đức (Minh Đức Triều Tâm Ảnh)

(Bài thơ Đường Luật “thất ngôn bát thập cú” này, dành để trân tặng, quý tặng chư vị đạo hữu, thân hữu, thi hữu, văn hữu, bằng hữu… như một lời tri tạ, bỏ bút trước khi ẩn tích – từ ngày 16, tháng giêng, Đinh Dậu, 2017 đến ngày 16, tháng giêng, Canh Tý, 2020)

Snapping my pen in a far corner of the world By Bhikkhu Gioi Duc (Minh Duc Trieu Tam Anh)
Translated by Nguyen Giac
(This 80-line Tang-style poem, whose each line consists of seven words, is dedicated to all my friends in and outside of the sangha, showing my appreciation to all before I quit writing to take up a solitary life. The retreat will start from January 16, 2017 and end in Januay 16, 2020.)

Hai lần “nhập thất” ở hai nơi
Một ở làng quê, một núi đồi
Đúng hẹn lại lên, ba tuế nữa
Đến kỳ phải ẩn, bảy tư rồi
Bệnh, già, thần chết không tha mạng!
Danh, lợi, ông câu chẳng chán mồi?
Bao tủ sách, kinh, không đọc nữa
Mấy gùi bút, giấy, quẳng đi thôi

I went to retreats twice in different places
one in a rural village and one on a mountain
As promised, it’s time now for another 3-year retreat
It’s time for this 74-year-old monk to live as a recluse
Sickness, aging and death skip nobody
Fame and fortune cannot bait me
I will read no more suttas and books
throwing away all rucksacks of pens and paper.

Nhục vinh, chèo quẫy, tay run mỏi
Phải trái, nghĩ lung, óc rối bời
Lá trúc qua sông, câu chữ đắm!
Bè lau vượt biển, tứ từ trôi!
Cửa mây, khoá mãi, mây ngăn chướng
Động đá, khép hoài, đá hoá vôi!
Gắng đọc con tâm, không luỵ nghĩa
Cố tìm cái thực, chẳng mê lời

Paddling through waves of honor and dishonor, your arms will be tired
Thinking of right and wrong, your mind will be confused
Step on bamboo leaves to cross the river, and sink all words and sentences
Sail a raft of reeds to cross the sea, and let all poetic thoughts flow away
Don’t look for a gate in the clouds where you will be locked in karma
Don’t look for anything in a cave where stones will be calcined
Just read the mind, and don’t slump in the meanings
Just see the reality, and don’t be seduced by words

Năm canh, niệm giác, xem dê, khỉ
Sáu khắc, tỉnh không, ngắm tiết, thời
Thiền toạ tê chân, đau chớ ráng!
Kinh hành mỏi cẳng, mệt bèn ngơi!
Tự do chốc lát, miền trong trẻo
Giải thoát khắc giây, cõi rạng ngời
Cho chú lằn nâu, ti kẹo, bánh
Tặng đàn kiến đỏ, chút cơm, xôi

In five watches of the night, I mindfully watch the goats and monkeys
In six periods of the day, I alertly observe the changing weather
When my legs go numb in meditative sitting, I will change the posture
When my legs feel tired with meditative walking, I will take a rest
With a flash of freedom, I see the mind of clarity
With a burst of enlightenment, I see the mind of luminosity
giving a brown lizard some crumbs of cake and cookie
and offering the red ants some grains of rice and sticky rice

Mắt nghe, rõ rệt, làn mi động
Tai thấy, mơ hồ, hạt móc rơi
Tham vọng trong ngoài, đều lặng tiếng
Mê cuồng đây đó, thảy im hơi
Rừng “tư”, khám phá, “lòi” ma, quỷ
Núi “hoặc”, điều nghiên, “chộ” ngợm, người
Luống thẹn tròn đầu, dây tóc bẩn
Ngùi thương vuông áo, lấm thân hôi

The eyes hear clearly when eyelashes move
The ears see subtly when dew drops fall
In and outside of this body, the craving quiets down
Near and far in my mind, the passion turns mute
Examining the forest of thoughts, I spot the ghosts and demons
Investigating the mountain of afflictions, I see humans and inhumans
It is shameful for a bald head to mingle with dirty hair
It is sad for a monastic robe to cling to a smelly body

Xênh xang xe ngựa, tham càng đắm
Hý hửng sang giàu, dục chẳng vơi
Đã sợ gieo nhân, ươm giống loại?
Còn lo thọ quả, cấy mầm phôi?
Vài giây thả rỗng, nhàn thơ thới
Bao kiếp bíu vin, mỏi rã rời
Ngọ nguậy kiến tri, “đùn mối gặm!”
Lắc lư trí tưởng, “gãy dầm bơi!”

Feeling proud of your exotic horse carriages will sink you deep
Boasting of your wealth and luxury will flood you in craving
Fearing the causality — why do you plant a seed of future species
Fearing the karma – why do you implant an embryo
Living with the emptiness in few seconds will make you feel at ease
Clinging to the sense of self in so many lifetimes now makes you extremely tired
Digging for knowledge is the game of termites on paper
Swaying with thinking will break the paddles, which would help you cross to the other shore

Non sâu, ví lạm, tình sâu ẩn
Mắt trắng, như dường, nghĩa trắng phơi
Đá sỏi, chông gai – tâm cấy hạt
Khổ đau, phiền chướng – tuệ vươn chồi
Ngu nhân, cam chịu thân nhồng, sẻ
Hiền giả, ngùi thương kiếp kiến, ruồi
Mịt mịt, “si” um, mờ thế địa
Rần rần, “hận” cháy, nóng trần khơi

In the deep forest, I walk with deep compassion
for the pale-eyed ones who live a thankless life
Insight can grow amid the world of rocks and pebbles, of thorns and spikes
Wisdom can sprout through pain and misery, beyond afflictive emotions
The unwise will suffer in the bodies of mynas and sparrows
The wise feel compassion for the sad karma of ants and flies
A mind that is defiled will spread smog over the land
Thinking in anger will start a fire that would burn the sky

Suy lòng, hạnh nguyện, gìn y bát
Nghĩ bụng, công phu, giữ giống nòi
Nhân lý, chân cùm, đau cổ cẳng
Nghĩa tình, lệ chảy, xót con ngươi
Đâu vui, đâu khổ nên rành rẽ
Chỗ nợ, chỗ duyên phải rạch ròi
Chân dẫm than hồng, ghê lửa bỏng
Tay thò chão nóng, khiếp dầu sôi

Cherishing robe and bowl, I guard the mind, observe the precepts
think insightfully, strive with heedfulness and carry the Dhamma Lamp
Seeing the worldly reasons put humans in painful shackles
I feel compassion, and shed tears unpleasantly
Be it happiness or suffering — just watch them mindfully
Be it debt or causality — just discern them carefully
Putting feet on red coals, you should have been scared of burning fire
Sticking hands in a hot pan, you should have been fearful of boiling oil

Dẫu hay, thế sự luôn thay đổi
Vẫn biết, nhân tâm mãi chuyển dời
Được mất, lo âu, còn thấm thía?
Hơn thua, sợ hãi, đã ngoai nguôi?
Hang mây, gió vẹt lời huyên sáo
Vách đá, trăng dòm miệng đãi bôi
Nên nhớ, xuất gia, thuyền lướt ngược
Chớ quên, tại thế, nước về xuôi

It is known that the worldly things always change
and the human thoughts always shift
Why should we worry about gain and loss
Why should we care about win or defeat
In a cloudy cave, the wind blows away all the chatty words
Above a rocky wall, the moon watches all the empty talks
Remember that a monastic is sailing a boat against the tide
and the worldly ones are surfing with the flow

Tháng ngày, ăn uống, mùi chay lạt
Hôm sớm, xả buông, vị mặn mòi
Ác dục chích châm, tiêm mấy nẻo
Độc sân cắn mổ, nhiễm bao đời
Ranh ma, xảo quyệt – tinh chồn cáo
Dõng lực, kiêu hùng – tính hổ voi
Bậc trí nhẹ vui, duyên dứt áo
Kẻ ngu, nặng khổ, nghiệp nằm nôi

Months and days, I just eat and drink bland foods
avoiding all salty and tasty meals
avoiding the craving, which leads to paths of samsara
avoiding the aversion, which has infected us via lots of rebirths
avoiding the deviousness, which is behavior of skunks and foxes
avoiding the offensiveness, which is behavior of tigers and elephants
Having a chance to leave home, the wise rejoice easily
Flowing with karmic rebirths, the unwise suffer heavily

Khung xanh, vén khói, trăng cười mỉm
Nước đục, tháo lừ, cá giỡn chơi!
Lưới nhện dày, thưa, trùm đã chặt?
Sợi hồng tơ, mảnh, buộc còn lơi?
Thênh thang giải thoát, lìa tham giận
Bát ngát tự do, đọ biển trời
“Đọc sách” ba năm, ta “diện bích”
Sát-na, mỗi mới, mới tinh khôi!

After the smoke is clear, the moon in the blue sky smiles
When the fish trap is unlatched, the fish joyfully swim away from the muddy area
Be it thick or thin — does your spider web wrap you tightly?
Be it fragile or sturdy — is the pink knot hard to remove?
Live an enlightened life — stay away from greed and hate
Set youself free — the released mind is vast as sky and ocean
Facing the wall, and “reading the book” in three years
I will live anew in every split second.

 

Tỳ-khưu Giới Đức (Minh Đức Triều Tâm Ảnh)
Ngoạ Tùng Am, Đông 2016

Bhikkhu Gioi Duc (Minh Duc Trieu Tam Anh)
At Ngoa Tung Am
In the Winter 2016